การเสียภาษีของธุรกิจเกษตร
ในประเทศไทยมีข้อกำหนดที่ชัดเจนตามพระราชบัญญัติและกฎหมายภาษีที่เกี่ยวข้อง โดยมีรายละเอียดดังนี้:
1. ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด. 90/91)
• หากผู้ประกอบการเป็นบุคคลธรรมดาและมีรายได้จากการเกษตร จะต้องเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาตาม มาตรา 40(8) ของประมวลรัษฎากร โดยการคำนวณภาษีจะคำนวณจากรายได้สุทธิที่หักค่าใช้จ่ายและค่าลดหย่อนแล้ว
• รายได้ที่เกิดจากการขายผลผลิตทางการเกษตร เช่น ข้าว พืชผลต่าง ๆ จะถือเป็นรายได้ที่ต้องนำมาคำนวณภาษี
• ผู้ประกอบการสามารถหักค่าใช้จ่ายได้สองวิธี คือ หักค่าใช้จ่ายตามจริง หรือ หักค่าใช้จ่ายแบบเหมาจ่าย (60% ของรายได้)
2. ภาษีเงินได้นิติบุคคล (ภ.ง.ด. 50)
• หากธุรกิจการเกษตรดำเนินการในรูปแบบบริษัทหรือนิติบุคคล ธุรกิจต้องเสียภาษีเงินได้นิติบุคคลตาม อัตรา 20% ของกำไรสุทธิ โดยรายได้จากการขายพืชผลจะถือเป็นรายได้ของบริษัท และต้องยื่นภาษีทุกปี
3. ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง
• เจ้าของที่ดินที่ใช้ในการเกษตรจะต้องเสีย ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง ตามพระราชบัญญัติภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง พ.ศ. 2562 โดยที่ดินที่ใช้เพื่อการเกษตรจะเสียภาษีในอัตราเริ่มต้นที่ 0.01% ของมูลค่าที่ดิน ซึ่งเป็นอัตราภาษีที่ต่ำกว่าเมื่อเทียบกับการใช้ที่ดินเพื่อพาณิชยกรรมหรืออุตสาหกรรม
4. ภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT)
โดยทั่วไปแล้ว ธุรกิจการเกษตร ยกเว้นภาษีมูลค่าเพิ่ม (VAT) สำหรับสินค้าบางประเภทที่เกี่ยวข้องกับผลผลิตทางการเกษตร เนื่องจากการเกษตรเป็นอุตสาหกรรมที่รัฐบาลสนับสนุน โดย มาตรา 81(1)(ก) ของประมวลรัษฎากร ระบุว่า การขายพืชผลทางการเกษตร รวมถึงการขายสัตว์เป็นการยกเว้น VAT ทั้งนี้ครอบคลุมถึงผลผลิตทางการเกษตรที่ผลิตและขายโดยเกษตรกรเอง ซึ่งหมายถึงการขายพืชผลดิบ เช่น ข้าว อ้อย ผัก ผลไม้ ฯลฯ อย่างไรก็ตาม หากธุรกิจการเกษตรมีรายได้จากการขายที่สูงกว่า 1.8 ล้านบาทต่อปี และมีการดำเนินธุรกิจในรูปแบบอื่น ๆ เช่น การแปรรูปสินค้าหรือบริการเพิ่มเติม นอกเหนือจากการขายพืชผลดิบ ธุรกิจอาจจะต้องเสีย VAT หรือจดทะเบียนภาษีมูลค่าเพิ่ม
ดังนั้น โดยหลักการ:
• การ ขายผลผลิตดิบ เช่น ข้าว ผัก หรือผลไม้จากฟาร์มโดยตรงจะยกเว้น VAT
• แต่หากมีการแปรรูปผลผลิต เช่น ผลิตภัณฑ์แปรรูปจากการเกษตร การทำผลิตภัณฑ์ที่ไม่ใช่ผลผลิตดิบ หรือมีบริการอื่น ๆ อาจเข้าข่ายต้องเสีย VAT ขึ้นอยู่กับประเภทของกิจกรรมที่ดำเนินการ
5. การหักลดหย่อนภาษีสำหรับธุรกิจเกษตร
• การประกอบอาชีพเกษตรกรรมในบางประเภทมีสิทธิได้รับ การยกเว้นภาษีบางส่วน ตามนโยบายของรัฐบาล เช่น นโยบายสนับสนุนการปลูกพืชผลที่รัฐให้ความสำคัญ หรือโครงการลดหย่อนภาษีเพื่อสนับสนุนผู้ประกอบการเกษตรรายย่อย
• นอกจากนี้ ธุรกิจเกษตรอาจได้รับสิทธิ์ในการ ลดหย่อนภาษีเพิ่มเติม หากมีการลงทุนในเครื่องจักรการเกษตร หรืออุปกรณ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม
สรุป
ธุรกิจการทำสวนทำไร่ทำนาในประเทศไทยต้องเสียภาษีหลายประเภทตามประเภทของธุรกิจและรูปแบบการดำเนินการ ไม่ว่าจะเป็นภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคล ภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง รวมถึงภาษีมูลค่าเพิ่มหากมีรายได้เกินเกณฑ์ที่กำหนด